Şia ile Mu'tezile Arasındaki İhtilaflı İlkeler
(Disputed Principles between Shia and Mu'tazila
)
|
Yazar
|
:
Muhammed Hussein Ali
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
69-90
|
Özet
Bilgi ve düşünce kaynağı olarak akla en büyük önemi veren fırkalardan biri Mu’tezile olmuştur. Bu mezhebin yanı sıra Şia fırkası da ortaya çıkmıştır. Mu’tezile'nin naslardan çok fikri bağımsızlığa dayanması ve dini konuları akıl ile çözmeye çalışmaları en önemli özelliklerinden olmuştur. Şiiler ise akla dayandığını iddia etmelerine ve önem vermelerine rağmen, gerçekte masum gördükleri imamlarının sözlerinden sapmazlar. Bu durum iki fırkanın birbirinden yöntem ve metot açısından ayrıldığını göstermektedir. Bu iki mezhep, ortaya çıktıkları andan itibaren adeta ikiz gibi olduklarından ikisi de aklı, Kur'an’ı, sünneti, icma’yı, inanç ve fıkıh kaynağı olarak benimsemişlerdir. Bu iki mezhebin görüşleri dikkate değer ölçüde yakınlık göstermektedir. Hatta bu fikrî yakınlaşma bazen birçok konuda örtüşme noktasına gelmiştir. Bilhassa tevhid ve adalet konularında bu durum daha çok göze çarpmaktadır. İki mezhep arasında ispat ettiğimiz bu bağımsızlığı, Şiilerin tüm görüşlerini Mu'tezile'den aldıklarını söyleyen tüm iddiaları geçersiz kıldığı gibi, aynı zamanda, Mu'tezile'nin Şii mezheplerinden bir mezhep olduğunu, Malati gibi yazarların iddia etttiklerine de bir cevap niteliğindedir. Makalede söz konusu farklar üzerinden bir inceleme yapılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Kelam, Mu'tezile, Şia, ilkeler, ihtilaf, imamet.
Abstract
One of the sects that gave the greatest importance to reason as a source of knowledge and thought was Mutazila. In addition to this sect, the Shia sect also emerged. The most important characteristics of Mu'tazila are that they rely on intellectual independence rather than religious texts and that they try to solve religious issues with reason. Although the Shiites claim that they rely on reason and care about it, in reality, they do not deviate from the sayings of their imams, whom they consider infallible. This shows that the two sects are different from each other in terms of method and approach. Since these two sects have been like twins since the moment they emerged, they have both adopted reason, the Quran, the sunnah, and ijma as the source of doctrine and fiqh. The views of these two sects are remarkably close. In fact, this intellectual rapprochement has sometimes come to the point of overlapping on many issues. This situation is especially noticeable in the issues of monotheism and justice. This independence we have proven between the two sects not only invalidates all the claims that say that the Shia received all their views from the Mu'tazila, but also serves as an answer to what writers such as Malati claim that the Mu'tazila is a sect from the Shiite sects. In this article, an analysis is made of these differences.
Keywords
Kalam, Mu'tazila, Shia, principles, difference, imamate.
