Kur’ân-ı Kerîm’de 'A-ş-r' Kökünün Semantik Tahlili
(Semantic Analysis of the Root 'A-sh-r' in the Holy Qur'an
)
|
Yazar
|
:
Ayşenur Erken
& Zeynep Dinler
|
|
|
Türü |
:
|
|
Baskı Yılı |
:
2024
|
|
Sayı |
:
23
|
|
Sayfa |
:
01-37
|
Özet
Bu makalede Kur’an’da geçen kelime köklerinden biri olan "a-ş-r" kökü ve bu kökten türemek suretiyle oluşan muhtelif formlara sahip olan kelimelerin anlamları incelenmektedir. Amacımız aynı kökten türeyen bu kelimelerin anlamlarından hareketle "a-ş-r" kökünün hangi anlam evrenini ve bu kavramın sayı anlamıyla sayısal olmayan anlamları arasındaki anlam irtibatlarını tespit etmektir. Neden “muaşeret” ve “aşiret” kelimeleriyle “on sayısı” aynı köktendir, neden Yüce Allah “hanımlarınızla iyi geçinin” buyururken başka bir kökü değil de “on sayısıyla” ve “muaşeret” kelimesiyle aynı kökü kullanmıştır? Makalede bu ve benzeri soruların cevabı aranmaktadır. Makalede incelenen "a-ş-r" kökünün dilbilim bağlamında semantik olarak tahlil edilmesi neticesinde ulaşılan bulgulara göre bu kökün bir taraftan on sayısına işaret ederken diğer taraftan iki ayrı anlamı daha içerdiği görülmektedir. Bunlardan birincisi kökün ‘birliktelik ve irtibat anlamlarına gelmesidir. İkincisi ise kökün ‘mükemmellik’ ifade etmesidir. On sayısının da bu anlamlara gelen bir lafızla adlandırılmasının sayısal değer olarak tamamlanmışlık ve bir araya gelme anlamlarıyla ilişkisi olmasından kaynaklandığı anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler
İslâm düşüncesi, tefsir, semantik (ilmu’d-delâle), Kur’an, sayı, a-ş-r.
Abstract
In this article, the root "a-sh-r", which is one of the word roots mentioned in the Qur'an, and the meanings of the words with various forms formed by deriving from this root are examined. We aim to determine the universe of the meaning of the root "a-sh-r" based on the meanings of these words derived from the same root and the meaning connections between the numerical and non-numerical meanings of this concept. Why is the number "ten" the same root as the words "treaty" and "tribe", and why did Allah Almighty use the same root as the number "ten" and the word "treaty" when He said "get along well with your wives" and not another root? This article seeks to answer these and similar questions. According to the findings obtained as a result of the semantic analysis of the root "a-sh-r" in the context of linguistics, it is seen that while this root points to the number ten on the one hand, it also contains two other meanings. The first of these is that the root means 'togetherness and liaison'. The second is that the root expresses 'perfection'. It is understood that the fact that the number ten is named with a word that has these meanings is due to its relation with the meanings of completion and coming together as a numerical value.
Keywords
Islamic thought, tafsir, semantics (ilm ad-dalala), Qur'an, number, a-sh-r.
